Rusya’dan İran’a geç gelen işbirliği talebi
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Çarşamba günü ülkesinin İran ile beraber Batılı ülkelerin yaptırımlarını etkisiz hale getirmek ve bu yaptırımları engellemek için işbirliği çağrısı yaptı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Moskova’nın Tahran ile Batılı yaptırımları delmek ve geçmek için pratikte işbirliği yapacaklarını duyurdu.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan da Rus mevkidaşı ile Çin’de yaptığı görüşmede komşularıyla ciddi işbirliği yaklaşımına dikkat çekti ve ülkelere yönelik tek taraflı yaptırımları reddetti. Ülkesinin İran başta olmak üzere komşularıyla kapsamlı işbirliğine ilgi duyduğuna değinen Lavrov ise, iki ülke arasındaki ilişkilerin özel bir önem taşıdığını belirterek, ülkesinin İran ile işbirliği geliştirmeye hazır olduğunu vurguladı.
Rusya’nın Batı yaptırımlarını etkisiz hale getirmek için İran’la yakın işbirliği talebi,zaten Tahran’ın Batı’nın özellikle ABD’nin yasa dışı ve insanlık dışı yaptırımlarına karşı koyma konusundaki uzun ve değerli deneyimi göz önüne alındığında dile getirildi. ABD elebaşılığındaki Batı bloku, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali bahanesiyle geçtiğimiz ay boyunca Moskova’ya olası tüm alanlarda geniş kapsamlı ve benzeri görülmemiş yaptırımlar uyguladı. Siyasi analist David Pearson, “Özellikle 2014’te Kırım’ı ilhak ettikten sonra kendisini uluslararası yaptırımlardan korumaya çalışan ve savunmaya geçen Rusya’nın 1,5 trilyon dolarlık ekonomisini bozmak kolay olmayacak” dedi.
Bu yaptırımlar çeşitli ekonomik, ticari, enerji, finans ve bankacılık, siyasi ve diplomatik ve hatta medya ve spor boyutlarını kapsamaktadır. Rus yetkililer daha önce yaptırımlarla uğraşmaya hazır olduklarını söyleseler de, şimdi Batı yaptırımlarının ölçeği ve ciddiyeti onlara bir sürpriz gibi görünüyor.
Sözkonusu yaptırımların Rusya üzerinde yıkıcı bir etkisi oldu. Dolayısıyla Moskova şimdi de Batı yaptırımlarının yıkıcı etkilerini azaltmanın yollarını arıyor. İran’ın İslam Devrimi’nden sonra her zaman Batı blokundan, özellikle de ABD’den her türlü yaptırıma maruz kaldığı göz önüne alındığında, bu yüzden bu on yıllarda, özellikle eski ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlığı sırasındaki “azami baskı” kampanyasının ardından, Bu yaptırımlara karşı koymak ve atlatmak için çeşitli taktikler, teknikler ve yöntemler geliştirmiştir.
Aynı zamanda İran İslam Cumhuriyeti, yerli kapasitelerini gerçekleştirirken ve ekonomik, endüstriyel, tarımsal ve bilimsel yeteneklerini kullanırken, özellikle bilgi tabanlı şirketler aracılığıyla “azami direniş” politikasını benimseyerek, büyük ölçüde yaptırımların etkinliğini ve etkisini azaltmayı başarmıştır. Yaptırımların olumsuz etkilerini etkisiz hale getirmeyi de önemli ölçüde başarmıştır.
Mevcut durumda ise kendisine karşı en üst düzeyde Batı yaptırımlarıyla karşı karşıya olan Rusya, bu yaptırımlara karşı koymak için İran’ın değerli deneyimini kullanmaya istekli görünüyor. Tabii ki İran İslam Cumhuriyeti, hem Batı’nın ülkelere tek taraflı yaptırımlar uygulamasına karşı çıkması bağlamında hem de komşuluk ilişkilerinde Moskova ile değerli bir işbirliğine sahip olması açısından bu fırsata önem vermektedir. Aynı zamanda İran, Rusya’nın ihtiyaçlarını karşılamak ve ürünlerini almak için önemli kapasite ve olanaklara da sahiptir.Beklenebilecek bir şekilde iki ülke arasındaki ekonomik, ticari ve finansal alışverişlerin seviyesi önemli ölçüde artacaktır.Kuşkusuz başka bağımsız ülkelerin de bu aşamada İran ve Rusya’ya katılması Batı’nın tek taraflı yaklaşımlarını daha da etkisiz hale getirecek bu ülkelerin bağımsızlıklarını destekleyecektir.
