Irak Şii Koordinasyon Kurulu’ndan siyasi krizi aşmak için 4 maddelik plan!

Irak Şii Koordinasyon Kurulu, ülkedeki siyasi açmazı kırmak için dört maddelik bir plan önerdi.

Irak Şii Koordinasyon Kurulu Cumartesi günü yaptığı açıklamada, ”Tüm taraflarla ve bağımsız temsilcilerle ciddi bir diyaloğa hazırız ve tüm dürüst insanları sorumlu olmaya ve Irak halkının zararına olan istek ve taleplerin görmezden gelinmekte ısrar etmekten vazgeçmeye çağırıyoruz.” dedi.

Koordinasyon Kurulu’nun Irak’taki siyasi açmazı kırmaya yönelik dört maddelik planı şunları içeriyor:

1- Parlamento başkanlığına ve cumhurbaşkanlığına ulaşmada Şii blokunun yanı sıra Sünni ve Kürt bloklarının haklarını korumak için yasal takvime bağlı kalınması ve her iki tarafça çoğunluk hizbinin oluşturulması.

2-Verimlilik, bütünlük ve bağımsızlık parametrelerine dayalı olarak Başbakanın aday gösterilmesine ilişkin anlaşma

3-Belirli bir zaman sınırına uygun olarak bir hükümet programının sağlanmasının kabulü.

4-Bir hata ve kanunsuzluk zamanında, hükümet performansının izlenmesi ve denetlenmesi.

Bilindiği gibi Irak’ta son seçimlerde Mukteda Sadr’ın liderliğindeki Sadr grubu,  Irak parlamentosunun 329 sandalyesinden 73’ünü kazanarak birinci parti çıktı ama şimdi bu durum hükümet kurmaya yetmiyor ve  diğer siyasi gruplarla koalisyon kurmak zorunda kalacak. Bu da tabii olarak çeşitli sorunları beraberinde getiriyor.

Sadr Hareketinin Hükümeti Kurma Sürecinden Geçici Olarak Çekildi

Irak’ın siyasi Sadr grubunun lideri Mukteda Sadr, geçici olarak hükümeti kurma sürecinden çekildiğini tweetledi ve diğer Iraklı siyasi gruplara bu parti ve siyasi hareket olmadan ulusal çoğunluk bir hükümet kurmaları için yaklaşık 40 gün fırsat vereceğini söyledi.

Sadr Hareketi, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Sünni koalisyon el-Siyade ile birlikte son üç ayda defalarca “Şii Koordinasyon Çerçevesi” katılımı olmadan Irak hükümetini kurmaya, yapısını belirlemeye, yeni cumhurbaşkanını tanıtarak meclisteki Büyük Kitle’yi oluşturmakla yeni başbakanı da belirlemeye çalıştı.  Ancak bu çabalar başarısız oldu ve Şii Koordinasyon Çerçevesi temsilcilerinin yaptığı üç girişimi, meclisin yeter sayıya ulaşmasını ve yeni bir cumhurbaşkanı tanıtılmasını engelledi.

Irak medyası, Şii hareketlerinden olan Şii Koordinasyon Çerçevesi, Mukteda Sadr tarafından açıklanan yeni bir hükümet kurma fırsatını memnuniyetle karşıladığını belirtse de, Irak’taki siyasi açmaz önümüzdeki 40 gün içinde çözülecek gibi görünmüyor.

Bir yandan Sadr hareketi lideri Mukteda Sadr, paylaştığı tweet’inde, elde edilmesi zor olan bir ulusal çoğunluk hükümetinin kurulmasına vurgu yaptı, çünkü Demokrat Parti ve El-Halbusi ve Hamis El- Hancer liderliğindeki El-Siyade Koalisyonu’nun Sadr ile yaptıkları anlaşmalarına rağmen Şii Koordinasyon Çerçevesi ile anlaşmaları pek olası değil. 

Diğer yandan da Mukteda Sadr Şii koordinasyon çerçevesi ile koalisyon kurmaya hiçbir şekilde istekli olmadığını daha önce vurguladı. Bu nedenle, yüzde 50 artı bir temsilci, yani 165 temsilci ile parlamentoda Büyük Kitle oluşturmak mümkün olsa bile, Irak’ın yeni cumhurbaşkanını tanıtmak için milletvekillerinin üçte ikisini, yani 220 temsilciyi oluşturmak pratik olarak imkansızdır. 

Görünüşe göre Sadr hareketi lideri Mukteda Sadr’ın hükümeti kurma sürecinden geçici olarak çekilme hamlesi, mevcut siyasi açmazı aşarak oluşan çemberi kırmayı değil, Irak’ta siyasi açıdan ağırlık oluşturmak ve yeni bir cumhurbaşkanının aday gösterilmemesinin ardından gelen başarısızlıkları telafi etmeyi amaçlıyor.
Burada dikkat çekici olan bir başka nokta da, 10 Ekim 2021 Irak parlamento seçimlerinin sonuçlarının açıklandığı günden itibaren Irak’taki gelişmelerin, ülkenin siyasi grupları arasındaki ayrılık ve ihtilafların, görüş farklılıklarının ve çatlaklarının ve aralarındaki uçurumların artmasının habercisi olmasıydı.

Irak, 2010 yılında da  parlamentoda büyük kitle diye bahsedilen meclisteki çoğunluk koalisyonunu oluşturmak için uzun süre devam eden bir siyasi çıkmaza tanık oldu, ancak o sırada Kürt gruplar, Büyük Kitle oluşumunun önünü açmak ve siyasi çıkmazı sona erdirmek için Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu olan  iktidar koalisyonuna katıldı. Ancak şimdi Kürt gruplar arasında ciddi görüş ayrılıklerı ve ihtilaflar söz konusudur. Bu bağlamda Kürdistan Demokrat Partisi, Sadr Hareketi ve Yurtseverler Birliği de Şii koordinasyon çerçevesi koalisyonunun yanında yer alıyor. 

Bu süreçte önemli olan son nokta ise; bugün Irak’ta yaşanan siyaset sahnesi, bu ülkede iktidar düzeninin herhangi etkin akımı ortadan kaldırmakla sağlanabileceğinin mümkün olmayacağını gösteriyor. Mevcut eğilimlerin ve sürecin devam etmesi Irak’ta siyasi açmazın uzamasına yol açabilir. Halbuki bu ülkenin ekonomik ve güvenlik sorunlarını aşmak için tüm etkili grupların katılımıyla güçlü bir hükümet oluşumunun hızlandırılması gerekiyor.